Τίτλος Ερευνητικού Έργου: 

«Επισφαλής Εργασία και Νέα Γενιά στην Ελλάδα σήμερα: Δευτερογενής Ποσοτική Ανάλυση, Πρωτογενής Ποιοτική Έρευνα Πεδίου και Ερευνητικά Εδραιωμένες Προτάσεις Πολιτικής» {με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5048510 και ΚΑ 10540}

Το Ερευνητικό Έργο με τίτλο «Επισφαλής Εργασία και Νέα Γενιά στην Ελλάδα σήμερα: Δευτερογενής Ποσοτική Ανάλυση, Πρωτογενής Ποιοτική Έρευνα Πεδίου και Ερευνητικά Εδραιωμένες Προτάσεις Πολιτικής» (ΚΑ 10540), εγκρίθηκε και εντάχθηκε με την ΑΠ 117/14-01-2020 Απόφαση Ένταξης στο Ε.Π. ΑΝΑΔΕΔΒΜ, με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5048510. Το Έργο έχει διάρκεια από 27/01/2020 έως 26/05/2021 και το Ερευνητικό του Πρωτόκολλο έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας (Ε.Η.Δ.Ε.) του Πανεπιστημίου Κρήτης (Απόφαση Ε.Η.Δ.Ε. με Αρ. Πρωτ. 22/05-02/2020). Έχει επίσης εγκριθεί από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Κρήτης και έχει λάβει κωδικό στον ΕΛΚΕ: ΚΑ 10540. 

“Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» .” 

Το Έργο με μια ματιά

Αναμφίβολα, η παρατεταμένη οικονομική ύφεση και τα αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν στο πλαίσιο των Μεσοπρόθεσμων Πλαισίων Δημοσιονομικής Στρατηγικής στην Ελλάδα επέφεραν δραματικές μεταβολές στα πεδία της οικονομίας και της απασχόλησης, διαμορφώνοντας ένα δυσχερές κλίμα αστάθειας και αβεβαιότητας με κύριο προσδιοριστικό παράγοντα την επισφάλεια και τη διεύρυνση των επισφαλών μορφών εργασίας (μερική απασχόληση (part-time), αδήλωτη ή ανασφάλιστη εργασία, εκ περιτροπής απασχόληση, «προσωρινή» απασχόληση κ.ά.). Οι επισφαλείς μορφές εργασίας δύνανται να κατηγοριοποιηθούν με βάση: i. Την περιορισμένη χρονική διάρκεια της σύμβασης: σύμβαση ορισμένου χρόνου, προσωρινή, εποχική, ημερήσια εργασία και ii. Την φύση της εργασιακής σχέσης: συγκαλυμμένες σχέσεις απασχόλησης, μη πραγματικές συμβάσεις αυτο-απασχόλησης, συμβάσεις υπεργολαβίας κ.λπ.

Αρκετά συχνά η νέα γενιά, εξ ανάγκης, στρέφεται σε επισφαλείς μορφές εργασίας, ως μοναδική εναλλακτική λύση, προκειμένου να ξεφύγει από ή να μην υποπέσει στην ανεργία, με κύριες συνισταμένες την ανασφάλεια και την κοινωνική ευαλωτότητα. Επιπλέον, οι νέοι με χαμηλού ή/και μεσαίου εκπαιδευτικού επιπέδου προσόντα έχουν περισσότερες πιθανότητες να μείνουν άνεργοι, καθώς με βάση την Έκθεση του 2018 της ΕΙΕΑΔ, η ανεργία συσχετίζεται με το εκπαιδευτικό επίπεδο, καθώς στην πλειοψηφία τους (69,9%) οι άνεργοι κατέχουν χαμηλού και μεσαίου επιπέδου δεξιότητες. 

Τα προαναφερθέντα σε συνδυασμό με την συχνή έλλειψη εργασιακής εμπειρίας των νέων καθώς και η αδυναμία του θεσμού της κατάρτισης στην Ελλάδα, να λειτουργήσει, έως τώρα, ως ενεργητική πολιτική απασχόλησης, φαίνεται να εγκλωβίζουν ένα σημαντικό τμήμα της νέας γενιάς σε μία εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση.

Η Πράξη, -η υλοποίηση της οποίας έχει διάρκεια 15 μήνες-, εστιάζει στη διερεύνηση: α) του φαινομένου της επισφαλούς εργασίας και των νέων μορφών επισφαλούς απασχόλησης και β) των όρων συγκρότησης της συσχέτισης της επισφαλούς εργασίας με τους βιογραφικούς σχεδιασμούς της νέας γενιάς. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη διερεύνηση: i. του πλέγματος των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που οδηγούν τους νέους στην αναζήτηση επισφαλών θέσεων εργασίας ή στην παραμονή τους σ’ αυτές, ii. στις επιπτώσεις της επισφάλειας στη βιοτική τους τροχιά και στον σχεδιασμό των στρατηγικών επιβίωσης, iii. στο  ρόλο της κατάρτισης ως δυνάμει ενεργητική πολιτική απασχόλησης.

Στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης, η μεθοδολογική στρατηγική, που θα ακολουθηθεί βασίζεται στην τριγωνοποίηση και συγκεκριμένα στον συνδυασμό δευτερογενούς ποσοτικής ανάλυσης και πρωτογενούς ποιοτικής έρευνας πεδίου. Η τελευταία θα πραγματοποιηθεί με τη χρήση ημι-δομημένων και αφηγηματικών συνεντεύξεων στις ακόλουθες Διοικητικές Περιφέρειες (case studies): Κρήτη, Κεντρική Μακεδονία, Αττική. Οι  Περιφέρειες αυτές διαφέρουν συγκριτικά μεταξύ τους σε σχέση με τα ποσοστά ανεργίας [συνολικής και νεανικής], γεγονός το οποίο συνδέεται άμεσα με τα χαρακτηριστικά της τοπικής αγοράς εργασίας και της τοπικής οικονομίας, αλλά και με το βαθμό του αντικτύπου (impact) της οικονομικής ύφεσης στην εκάστοτε Περιφέρεια. Τα ευρήματα που θα προκύψουν: i. θα επιτρέψουν την συγκριτική και εν συνεχεία συνθετική ανάλυση και ερμηνεία της έντασης, της έκτασης και των μορφών του φαινομένου της επισφαλούς εργασίας και των επιπτώσεών αυτής στους νέους και ειδικότερα στη βιοτική τροχιά τους και στους βιογραφικούς σχεδιασμούς τους και ii. θα αποτελέσουν τη βάση, τόσο για την συνολική ανάλυση του φαινομένου της επισφαλούς εργασίας στους νέους όσο και για τη συγκρότηση ερευνητικά-εδραιωμένων προτάσεων πολιτικής για την αντιμετώπιση της επισφάλειας των νέων στην αγορά εργασίας.

Ερευνητική Ομάδα Έργου

• Ε.Υ. & Ακαδημαϊκός Σύμβουλος: Νίκος Παπαδάκης, Καθηγητής και Διευθυντής Κέντρου Πολιτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΠΕΤ) Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης, Αν. Διευθυντής Κέντρου Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
• Αναπληρωτής Ακαδημαϊκός Σύμβουλος: Βασίλης Δαφέρμος, Καθηγητής και Διευθυντής Εργαστηρίου Κοινωνικής Στατιστικής και Πολιτικής Έρευνας Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης.
• Μαρία Δρακάκη: Διδάκτωρ Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ερευνήτρια ΚΕΠΕΤ Πανεπιστημίου Κρήτης.
• Σοφία Σαριδάκη: Υπ. Διδάκτωρ Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ερευνήτρια ΚΕΠΕΤ

Για τα κύρια ευρήματα- αποτελέσματα της έρευνας βλ. τις κάτωθι δημοσιεύσεις:

1. Papadakis N., Drakaki M., Saridaki S., Dafermos V. (2021), «“The degree of despair”. The disjointed labour market, the impact of the  pandemic, the expansion of precarious work among youth and its effects on young people’s life trajectories, life chances and political  mentalities- public trust. The case of Greece», in The European Quarterly of Political Attitudes and Mentalities (EQPAM), Vol 10, no  2, April 2021, pp. 26-53. Available at: https://www.eqpam.unibuc.ro/papadakis-et-al
2. Papadakis N., Drakaki M., Saridaki S., Dafermos V. (2020), “Into the Vicious Cycle of Precarity. Labour Market, Precarious Work, Social Vulnerability and Youth: The case of Greece within the EU context”, in Advances in Social Sciences Research Journal [ASSRJ], Vol. 7 No. 12, Dec 2020 pp. 474-496. DOI: https://doi.org/10.14738/assrj.712.9511 . Available at: https://journals.scholarpublishing.org/index.php/ASSRJ/article/view/9511
3. Papadakis N., Drakaki M., Saridaki S., Dafermos V. (2020), “Precarious Work and Youth, in Greece: theoretical and definitional insights and critical notes on the international- national state of play and the impact of precariousness in young people’s life course and political behavior”, in the (online) Proceedings of the  ECPR (European Consortium for Political Research) 14th General Conference- Section 63 “The Citizens and the State: The Relationship between Polity Dynamics and Political Culture”. ECPR, 2020. Available at:
   https://ecpr.eu/Events/PaperDetails.aspx?PaperID=54208&EventID=156 and https://ecpr.eu/Filestore/PaperProposal/133a93dd-8821-48f0-a341-03c1853f05e0.pdf
4. Δρακάκη Μ., Σαριδάκη Σ., Παπαδάκης Ν. (2021), «Ο Φαύλος Κύκλος της Αβεβαιότητας: Επισφαλής Εργασία, Νέα Γενιά και Κοινωνική Ευπάθεια. Ερευνητικά Ευρήματα για την Κατάσταση των Πραγμάτων”, στα (online) Πρακτικά της Ημερίδας «Η Κρίση και οι Κρίσεις» (16/3/2021) του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ΚΕΠΕΤ) του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης. και του Κέντρου Ερευνών και Μελετών για τις Ανθρωπιστικές, τις Κοινωνικές και τις Επιστήμες της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΚΕΜΕ-Π.Κ.). Ρέθυμνο: ΚΕΜΕ-Π.Κ.. Διαθέσιμο στο: https://keme.uoc.gr/images/Brown_Bag_Seminars/DRASEIS/Yoing_Researchers_Seminar/Drakaki-Saridaki_%CE%9A%CE%95%CE%9C%CE%95-KEPET_16032021_final.pdf
5. Παπαδάκης Ν., Δρακάκη Μ., Σαριδάκη Σ., Δαφέρμος Β. (2020), «Επισφαλής Εργασία και Νέα Γενιά: θεωρητικές προκείμενες, διεθνείς διαστάσεις και ερευνητικές επισημάνσεις για την κατάσταση των πραγμάτων στην Ελλάδα σήμερα», στο Σ. Πανταζής, Ε. Μαράκη, Γ. Στριλιγκάς κ.ά. (επιμ) Πρακτικά του 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Ινστιτούτου Κοινωνικών & Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΙΑΚΕ) με θέμα «Επικοινωνία, πληροφόρηση, ενημέρωση και εκπαίδευση στην ύστερη νεωτερικότητα». Ηράκλειο: ΙΑΚΕ & Περιφέρεια Κρήτης, τομ. Α΄. σσ. 28-52. Διαθέσιμο στο: https://iake.weebly.com/uploads/1/5/0/4/15045854/%CE%A0%CF%81%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%952020_%CE%A4%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%91__black_white__ver9_compressed__1_.pdf